يک هنر بسيار مهم همسران موفق

گوش دادن با تمام وجود

زهرا رجايي

کساني در روابط خود موفق هستند که داراي توانايي ويژه‌اي بوده باشند. اولين مهارت مهم که در ارتباط با همسران نيز مورد توجه است توانايي خوب گوش دادن است. شايد در ابتداي امر به نظر خيلي ساده بيايد ولي بسيار ظريف و کارگشاست. مهارتي که لازمه رابطه صميمي و عشق پايدار است. به ياد بياوريد زماني را که براي کسي با آب و تاب صحبت مي‌کرديد و او به جاي توجه به شما حواسش جاي ديگري بود و تازه از شما مي‌خواست که از ابتدا دوباره برايش تعريف کنيد چقدر ناراحت مي‌شديد؟ بسياري از مواقع آن طور که بايد به سخن فرزندان و همسرمان گوش فرا نمي‌دهيم در نتيجه آن‌ها نيز رغبتي براي حرف زدن با ما پيدا نمي‌کنند و به دنبال فرد ديگري مي‌گردند تا به قولي گوشي براي شنيدن داشته باشند. شايد پيش خود تصور کنيد که گوش کردن حرف‌هاي ديگران و به خصوص همسران آن قدرها هم سخت نيست مثلاً مي‌توان در حين خواندن روزنامه يا پختن غذا هم به حرف‌هايش گوش داد. ولي واقعيت امر اين است که گوش دادن واقعي به همسر دشوار است و تعبيري که ما از گوش دادن داريم با گوش دادن واقعي فرق دارد. گوش دادن مهمترين مهارت ارتباطي است که مي‌تواند صميميت را به وجود آورد. وقتي که خوب گوش مي‌دهيد همسرتان را بهتر درک مي‌کنيد زودتر با او هماهنگ مي‌شويد از روابط خود بهتر لذت مي‌بريد و متوجه مي‌شويد که همسرتان به چه دليل چنين مي‌کند و چنين مي‌گويد و با چشمان او به دنيا نگاه مي‌کنيد و در نتيجه پذيرش خيلي از مسائل از ديد او برايتان آسان‌تر مي‌شود و به آرامش حقيقي دست پيدا مي‌کنيد. در ضمن خوب گوش دادن نشانه محبت و عطوفتي است که بين شما برقرار است. گوش دادن فقط به سکوت کردن و شنيدن حرف‌هاي طرف مقابل و گاهي سري تکان دادن خلاصه نمي‌شود، بلکه به نيت شما بستگي دارد. متأسفانه بعضي از همسران به اين دليل به حرف‌هاي همسرشان گوش فرا مي‌دهند که جواب‌هايي را از قبل حاضر کنند و دليل و مدرکي داشته باشند براي اثبات ادعاي خودشان و چنين مي‌شود که به مرور زمان درگيري، جنگ و جدال و خوش‌بينانه‌ترين وضعيت آن که بروز پديده‌اي به نام طلاق‌هاي عاطفي است که در اين ميان بيشترين صدمه را بچه‌ها مي‌خورند. و اما برويم سراغ همسران موفق که نيت شان از خوب گوش دادن چيست؟ نيت‌شان فهميدن، لذت بردن و آموختن و يا کمک به همسرشان است. در اين صورت است که به واقع گوش مي‌دهيم. وقتي که همسرتان مسأله‌اي را با شما در ميان مي‌گذارد. به سادگي و به طور خلاصه از آنچه متوجه شده‌ايد را برايش بيان کنيد اين مهم‌ترين بخش خوب گوش دادن است. گوش دادن راهي است براي رسيدن به درک همدلانه؛ به اين معنا که از تعصبات خود بکاهيم و دنيا را از زاويه چشم او ببينيم و خودمان را به جاي او بگذاريم. زماني که خوب گوش مي‌دهيم در واقع به همسرمان مي‌گوييم «به تو علاقه‌مندم و تو برايم اهميت داري با خوب گوش دادنم مي‌خواهم بدانم چه نياز و خواسته‌اي از من داري تا از تو دريغ نکنم.»

آيا تا به حال به اين موضوع فکر کرده‌ايد چرا مشاوران بهتر از افراد ديگر با اشخاص ديگر ارتباط برقرار مي‌کنند. آن‌ها کاري انجام مي‌دهند که به نظر يکي از روان‌شناسان «گوش دادن فعال» است. اين روان شناس معتقد است که اين نوع گوش دادن توليد احساس همدلانه مي‌کند که عنصري مناسب براي برقراي پيوند با ديگران است. گوش دادن فعال يعني ديدن اوضاع از زاويه ديد اوست. به اين معنا که فقط به ظاهر کلام بسنده نشود و به عمق صحبت طرف مقابل توجه شود. براي مثال اگر همسرمان با دلگيري پيش ما مي‌آيد و از حرف‌هايي که مادر شوهر به او گفته دلگير است درست نيست که در جواب صرفا به او بگوييم مثلاً «هميني که هست بايد با اين شرايط خود را وفق بدهي» با اين کار ارتباطمان رو به سردي مي‌گرايد بدون اين که مشکلي حل شده باشد. در اين شرايط به احساسات زيربنايي همسرمان توجه نمي‌کنيم. اگر از روش گوش دادن فعال استفاده کنيم بايد جوابي اين گونه بدهيم: «مي دانم که از حرف‌هاي مادرم دلگير هستي او تو را دوست دارد ولي راه درستي براي بيان دوستيش انتخاب نکرده است به تو قول مي‌دهم که در آينده‌اي نزديک مشکلات حل مي‌شود». گوش دادن پويا به ما کمک مي‌کند که بلافاصه به موضوعي که همسرمان را ناراحت کرده پي ببريم.

و اما در گوش دادن فعال چه کارهايي را بايد انجام دهيم؟

1-بازسازي جملات: آن چه که همسرمان گفته است را پيش خود مرور مي‌کنيم. يکي از ابزارهاي اصلي براي خوب گوش دادن بازسازي عبارت‌هاست. با اين روش ما به همسرمان اطمينان خاطر مي‌دهيم که به خوبي به صحبت‌هايش توجه داشته‌ايم و اگر جايي مطلبي را متوجه نشديم و يا نشنيده باشيم با بازسازي عبارت‌ها اين کار به خوبي صورت مي‌گيرد. در بازسازي مي‌توانيم بگوييم «منظورت اين بود که...» و يا «آن چه اتفاق افتاده اين بود که...» استفاده کنيم.

2-گوش دادن به همسر: هر زمان در مورد موضوعي صحبت مي‌کنيم که ممکن است تنش ايجاد کند و روابط طرفين را دچار بحران کند زماني که گوينده هستيم مطالب مان را خلاصه کنيم و مختصر و مفيد شرح دهيم. از سرزنش کردن يا بردن فرد خاصي اجتناب کنيم همسرمان را متهم نکنيم و بر نقاط ضعف و اشتباهاتش پافشاري نکنيم، اما زماني که شنونده هستيم به گفته‌هايش توجه کنيم و اجازه دهيم با آسودگي خاطر به صحبت کردن بپردازد با او مشاجره نکنيم و در صحبت‌هايش به دنبال منفعت خويش نباشيم نتيجه‌اي که عايد ما مي‌شود اين است که همسرمان به مرور زمان شنونده فعال بودن را از ما مي‌آموزد و سعي بر برطرف کردن معايب خود مي‌کند فقط کمي صبر و حوصله نياز است و از طرف ديگر از گفتگوهاي بي‌اساس و بي نتيجه جلوگيري به عمل مي‌آيد.

و حالا در گوش دادن فعال چه کارهايي را نبايد انجام داد؟

1- مهربان جلوه دادن: مي‌خواهم مهربان و خوشايند باشم به همين خاطر با تمام گفته‌هايش موافقت مي‌کنم شايد به ظاهر به حرف‌هايش گوش مي‌دهيم و براي دلجويي از او با او موافقت مي‌کنيم البته اين نکته قابل ذکر است که اين اتفاق در همسران در دوران نامزدي به وفور اتفاق مي‌افتد و عروس يا داماد با تظاهر به گوش دادن به طرف مقابل و دلجويي و پذيرفتن حرف‌هايش درواقع راه را براي اختلافات در آينده باز مي کنند چرا که همسرمان روي حرف‌هاي ما حساب باز مي‌کند.

2-پند و اندرز دادن: بسياري از شوهران وقتي درد دل همسر خود را مي‌شنوند شروع مي‌کنند به پند و اندرز کردن. به قولي سرکيسه پند و اندرز را شل مي‌کنند و همين باعث مي‌شود که همسرمان به راحتي حرف‌هايش را براي ما بازگو نکند و از آن گذشته هدف اصلي زنان از درد دل کردن ارائه دادن راه حل از طرف همسر نيست بلکه به دنبال شنيده شدن حرف‌هايشان و در نتيجه آرامش روحيشان است. در روابط خارج از خانه نيز به محض شنيدن صحبت‌هاي طرف مقابل موعظه نکنيم چرا که فرد احساس تنهايي مي‌کند.

3- خيال‌پردازي: زماني که همسرمان با ما صحبت مي‌کند يکي از صحبت‌هايش ما را به ياد خاطره‌اي مي‌اندازد و تمام تفکر ما را به هم مي‌ريزد وقتي به خودمان مي‌آييم بسياري از حرف‌هايش را نشنيده‌ايم و زماني که نظر ما را در مورد صحبت‌هايش مي‌پرسد حرفي براي گفتن نداريم و همين مسأله به ظاهر کوچک مشکلات بسياري را در پيش رو دارد و مهمتر از همه اين‌ها نشانه اين است که ارزش چنداني براي گفته‌هاي همسرمان قائل نيستيم که باعث دلسردي در زندگي است.

4- ذهن‌خواني همسر: همسري که به جاي توجه و گوش دادن فعال به دنبال خواندن ذهن همسرش است نمي‌تواند با دقت و توجه به آن چه او مي‌گويد توجه کند.

5- قضاوت کردن: وقتي که قبل از به اتمام رسيدن صحبت‌هاي همسرمان او را مورد قضاوت قرار دهيم به نوعي به او برچسب مي‌زنيم. زماني که بر روي او برچسب مي‌زنيم ناخودآگاه به حرف‌هايش توجهي نمي‌کنيم. يکي از قوانين درست گوش کردن اين است که پس از شنيدن تمام گفته‌ها درباره آن قضاوت شود.

6- غربالگري: گاهي وقت‌ها همسران بسياري از حرف‌هاي طرف مقابل را پالايش مي‌کنند. يعني به برخي نکات توجه مي‌کنند برخي ديگر را نشنيده مي‌گيرند.

در خاتمه كلام به خاطر داشته باشيد كه امام علي (ع) فرمودند:گوش خود را به خوب شنيدن عادت بده، زيرا هر که خوب گوش کند خوب بهره مي‌برد.

***

براي اين که بدانيد تا چه حد شنونده خوبي هستيد

پرسش نامه زير را تکميل کنيد.



1- وقتي موضوعي به ذهن دوستانم مي‌رسد، آن را براي من تعريف مي‌کنند.

درست غلط

2- برايم مشکل نيست که به مشکلات ديگران گوش بدهم.

درست غلط

3- در گردهمايي‌هاي اجتماعي، از صحبتي به سراغ صحبت ديگر مي‌روم.

درست غلط

4- وقتي کسي به سرعت سر اصل موضوع نمي‌رود شکيبايي‌ام را از دست مي‌دهم.

درست غلط

5- تمايل دارم لطيفه يا حکايتي را که ديگران تعريف مي‌کنند، تمام کنم.

درست غلط

6- وقتي ديگران در حال صحبت با من هستند به اين فکر مي‌کنم که حرف بعدي که مي‌خواهم بزنم چيست.

درست غلط

7- اغلب افراد حرف‌هاي ملال‌انگيز مي‌زنند.

درست غلط

8-اغلب اوقات با هرکسي که هستم بيش از او حرف مي‌زنم.

درست غلط

9-اشخاص وقتي با من حرف مي‌زنند، سخنانشان را دو يا چند بار تکرار مي‌کنند.

درست غلط

10-ترجيح مي‌دهم به جاي گوش دادن حرف بزنم.

درست غلط



محاسبه امتيازات

با توجه به جواب‌هاي زير، در ازاي هر جواب مشابه به خود يک امتياز بدهيد.

1-درست 2-درست 3-غلط 4-غلط 5- غلط 6-غلط 7-غلط 8-غلط 9-غلط 10-غلط

امتياز 8 به بالا: شما شنونده خوبي هستيد. دوستانتان اغلب براي اين که با کسي صحبت کنند شما را انتخاب مي‌کنند به احتمال زياد در گردهمايي‌ها محبوب و مورد توجه هستيد.

امتياز5 -7: مانند اغلب اشخاص شنونده‌اي متوسط هستيد. گاه خيلي خوب گوش مي‌دهيد و زماني حواستان پرت مي‌شود. توجه داشته باشيد که هميشه فرصت براي بهتر شدن وجود دارد.

امتياز 0-4: با صراحت بگويم که شما شنونده خوبي نيستيد. اغلب اوقات، وقتي در ظاهر به کسي گوش مي‌دهيد حواستان به موضوع ديگري است.

منبع:روزنامه اطلاعات

codex11x

page26